De bekendheid van speltherapie 2015©
Tess Vermeulen MIC184289
Supervisor Anneke Broertjes
INHolland Academy Amsterdam
Lees dit artikel en meer op: www.gigaspeltherapie.nl
Volg op Facebook en Instagram: Gigaspeltherapie
Inleiding
Voordat ik als leerkracht werkzaam was in het speciaal basisonderwijs had ik nog nooit van speltherapie gehoord. Na te zien wat speltherapie heeft kunnen betekenen voor leerlingen uit mijn groep, was ik overtuigd: dit maakt een belangrijk verschil voor kinderen. Nog zonder nog te weten wat speltherapie eigenlijk precies is en doet. Dat heb ik een aantal jaar later geleerd tijdens mijn opleiding als speltherapeut.
Het heeft me aan het denken gezet. Als ik als leerkracht niet weet wat speltherapie inhoudt, weten ouders van kinderen, waarvoor speltherapie iets kan betekenen, dat dan wel.
Het onderwerp voor mijn afstudeer artikel is ontstaan. Ik wil onderzoeken hoe het zit met de bekendheid van speltherapie.
De onderzoeksvragen:
- Hoe is de bekendheid van speltherapie bij ouders
- Weten ouders waarvoor speltherapie kan worden ingezet
- Hoe zouden ouders op zoek gaan naar een speltherapeut
Het doel van het onderzoek is tweeledig.
Graag wil ik ouders informeren over speltherapie. In mijn professionele houding als leerkracht en cliënt gerichte speltherapeut wil ik overbrengen hoe waardevol speltherapie kan zijn bij bepaald probleemgedrag van kinderen. Na het schrijven van dit artikel hoop ik ouders te hebben geïnformeerd en te weten hoe ik ouders het best kan bereiken om hen te informeren over speltherapie.
Naast mij te richten op de ouder, wil ik mijn onderzoeksresultaten delen met speltherapeuten. Ik wil hen de uitkomsten overbrengen van hoe het gesteld is met de kennis van ouders over speltherapie en hoe speltherapeuten ouders het beste zouden kunnen informeren en bereiken.
In het artikel wordt de bekendheid van speltherapie in kaart gebracht, wordt laten zien wat de gedachten zijn van ouders over wat speltherapie betekent, waarvoor ouders denken dat speltherapie is in te zetten en wanneer ouders het voor hun eigen kind zouden inzetten. Middels een enquête die door 101 ouders is ingevuld, is hiervoor onderzoek gedaan. Deze enquête is via een link, naar mijn gemaakte website, in een email naar ouders gestuurd van kinderen tussen de drie en twaalf jaar. Dit is tevens de gangbare leeftijd van kinderen die naar speltherapie gaan (Nederlandse vereniging van speltherapeuten, 2010).
In de enquête zijn de volgende vragen gesteld:
1. Heeft u wel eens gehoord van speltherapie?
2. Kunt u proberen te beschrijven wat speltherapie volgens u is?
3. Voor welke klachten is speltherapie volgens u bedoeld?
4. Bij welke klachten zou u uw kind naar speltherapie laten gaan?
5. Waar zou u opzoek gaan naar een speltherapeut?
In het artikel wordt ook informatie gegeven over wat speltherapie is, hoe de speltherapeut te werk gaat en voor welke problematiek het is bedoeld. Tevens worden de uitkomsten van het onderzoek geanalyseerd en wordt er verder gekeken hoe de speltherapeut en de ouders van kinderen hiermee hun voordeel kunnen doen.
Wat is speltherapie
Uit mijn onderzoek bleek dat 69 % van de ondervraagde ouders wel eens gehoord heeft van speltherapie. Daarvan bleek slechts 20% een omschrijving te kunnen geven waaruit bleek dat begrepen werd wat speltherapie is. 54% van de ondervraagde ouders gaf een beschrijving die gedeeltelijk klopte.
Overige opvallende uitkomsten waren dat 12% dacht dat speltherapie is bedoeld om achter de problemen van kinderen te komen, 11% denkt aan het letterlijk spelen van spellen, en 10% denkt dat het gaat om het afleren van gedrag. Na deze uitkomst van het onderzoek is een uitleg, over wat speltherapie nu precies inhoudt, op zijn plaats.
Speltherapie is een therapie voor kinderen waarbij spel het middel is om het kind te begrijpen en te helpen met het oplossen van problemen in de ontwikkeling, of met bepaalde problemen om te leren gaan. In plaats van er over praten, zoals volwassenen doen, uiten kinderen zich door te spelen. Kinderen ontwikkelen zich door te spelen, zij ontdekken hiermee de wereld, en uiten en verwerken zo hun gevoelens (Groothoff, 2010).
Voor de cliënt gerichte speltherapie is het uitgangspunt het kind. Het kind wordt gezien als uniek en zichzelf ontplooiend. De therapeut zal door de juiste omstandigheden te scheppen, eigen krachten van het kind naar voren laten komen. Mogelijkheden die binnen het kind liggen worden vrijgemaakt zodat het kind zich verder kan ontwikkelen. Het kind kan op eigen kracht uitgroeien tot een evenwichtige persoonlijkheid, hiervoor moet de therapeut warme acceptatie en ruimte bieden voor het kind om zichzelf te kunnen zijn. De therapeut volgt het kind, omdat een kind van nature streeft naar volwassenheid en onafhankelijkheid (Axline, 1969). Het kind geeft aan welke stappen er moeten worden gemaakt en de therapeut dient als een soort spiegel (Moustakas, 1959). De therapeut spiegelt aan het kind welke gevoelens hij of zij uit en met welke problemen hij of zij kampt. Dit brengt het kind tot inzichten en het kind leert en of oefent hoe het zich op een evenwichtigere manier zou kunnen uiten of hoe het met zijn of haar problemen om zou kunnen gaan. Deze innerlijke groei kan komen door een oprechte therapeutisch relatie die de therapeut met een kind aangaat (de therapeutische relatie is hoe de houdingen en gevoelens tot uiting worden gebracht tussen cliënt en therapeut). Voor emotionele ontwikkeling heeft een kind verbondenheid met een ander nodig, alleen vanuit een relatie kan een kind zich ontwikkelen. Het kind krijgt ruimte zichzelf te worden en zijn groeipotentieel te benutten (Bergsma & van Petersen, 1995).
Voor welke kinderen is speltherapie
Uit mijn onderzoek blijkt dat 96% van ondervraagde ouders een problematiek kon noemen waar speltherapie voor kan worden ingezet. De meeste ouders denken aan problemen als; trauma’s, psychische klachten en gedragsproblemen. Opvallend was dat, op de vraag bij welke problematiek ouders eventueel hun eigen kinderen naar speltherapie zouden laten gaan, vaker sociaal emotionele problematiek werd genoemd in plaats van de heftigere problematiek die in eerste instantie passend gevonden werd voor speltherapie.
In het algemeen wordt speltherapie geïndiceerd bij een kind, wanneer het gaat om problematiek die consequenties heeft op verschillende gebieden waarop het kind functioneert, die al een langere tijd bestaat en een sterke lijdensweg veroorzaakt bij het kind en zijn omgeving (de Bruin-Beneder, 1997). Speltherapie kan kinderen helpen die door welke oorzaak dan ook vastlopen in hun ontwikkeling. Dit kan zijn op emotioneel, sociaal of cognitief gebied.
Specifieke voorbeelden hiervan zijn:
o problemen met interactie,
o innerlijke conflicten,
o problemen tot de plaats in het gezin,
o problemen met het zelfbeeld en
o problemen met informatieverwerking.
Deze veelal psychosociale problemen komen veel voor bij kinderen. Ongeveer één op de zes kinderen heeft zulke problemen (Tick,2007 & Verhulst, 1997). Dit kunnen gevoelens van angst, lusteloosheid, extreme verlegenheid, en agressief of druk gedrag zijn. De problemen hebben niet alleen invloed op bijvoorbeeld sociale relaties en schoolprestaties maar vormen ook een risico voor hun ontwikkeling op de lange termijn (Hofstra 2002). Het risico op verergering van de problemen is groot als er geen behandeling van de problemen plaatsvindt (Harland 2002). Het is van groot belang kinderen met psychosociale problemen hulp aan te bieden en verergering van problemen te voorkomen. Dit is beter voor het welzijn van het kind op korte en lange termijn. Het scheelt ook op lange termijn op financieel gebied. Er zal uiteindelijk minder gebruik worden gemaakt van gezondheidszorg. En er zullen betere resultaten zijn op school en werkgebied dan wanneer er geen behandeling plaatsvindt . Aangetoond in een onderzoek van NIVEL (2013) is dat de diagnoses voor kinderen met psychosociale problemen door huisartsen is toegenomen. Deze kinderen bezochten de huisarts vanwege; afwijkend gedrag, overactiviteit, problemen in de ouder-kind-relatie, depressieve gevoelens, eetproblemen, nerveusiteit en angst (Zwaanswijk, Verhaak, v Dijk, 2013).
Op zoek naar een speltherapeut
Het overgrote deel (69%) van de ondervraagde ouders zou via internet op zoek gaan naar een speltherapeut .Internet is een effectieve weg om aan informatie te komen, en ook om informatie over te brengen (Gotimer, 2012). Internet is een groot toegankelijk medium, aangezien vanaf 2009, 90% van de Nederlandse huishoudens toegang had tot internet en toen voorspeld was dat in 2015, 96% internet zou gebruiken en hierna het gebruikers percentage tot de 100% zal groeien, volgens onderzoek van het Sociaal en Cultureel planbureau (2010).
Antwoorden uit het enquête onderzoek:
Gezien 69% van de ondervraagde ouders internet gebruikt om een speltherapeut te zoeken en 22% van de ondervraagde ouders aangegeven heeft in hun omgeving navraag te doen en te zoeken naar een speltherapeut, liggen er mogelijkheden voor de groei van bekendheid van speltherapie en wat het inhoudt in de media. Om speltherapie aandacht en publiek te geven kun je door gebruik van media en social media twee vliegen in één klap slaan.
De speltherapeut kan mensen bereiken in hun internet omgeving door gebruik te maken van mediatechnologieën als Facebook, Instagram en Twitter (Huysmans & de Haan, 2010).
Tevens kan de speltherapeut door het hebben van een eigen internetsite zorgen dat hij/zij online op te zoeken is en er informatie te vinden is.
Doordat internet een grote rol blijkt te spelen in informatieverschaffing en verspreiding heb ik onderzocht hoe dit op social media werkt, de online omgeving . Hopend hiermee al veel mensen te kunnen bereiken. Voor het artikel heb ik een internet en facebook-site, en instagram profiel aangemaakt. Facebook is volgens Marketingfacts (2015) het meest gebruikte platvorm van Nederland en Instagram de snelst groeiende. Op de sites heb ik berichten en teksten geplaatst. Ik heb de social media accounts aan elkaar gekoppeld en heb mensen uitgenodigd om de sites ‘leuk te vinden’. Via bekenden die dit ‘leuk vinden’ komt het ook in hun facebook netwerk terecht en gaat de sneeuwbal aan het rollen. Hoe vaker mensen een bericht ‘leuk vinden’ of delen, hoe meer mensen het te zien krijgen. Iets ‘leuk vinden’ op Facebook is; de ‘vind ik leuk’ button aanklikken bij een site of bericht. Dit bericht komt op de tijdlijn van iedereen uit het netwerk van degene die ‘het leuk vindt’. Zo heb ik binnen een week met een tekst over de waarde van spelen voor het kind, 4600 mensen op Facebook bereikt volgens de statistieken op mijn site. Dit bericht was meerdere keren ‘leuk gevonden’ en gedeeld op de tijdlijn van anderen, waarvan slechts één keer door iemand die mij bekend is. Dit was voor mij een aangename verrassende uitkomst. Mijn intentie om speltherapie onder de aandacht te brengen en er informatie over te verschaffen gaat zo de goede kant op. Hiervoor was het nodig om mijzelf ‘media wijs’ te maken, en websites en profielen aan te maken en bij te houden. Wat het mij heeft opgeleverd zijn bereikte mensen volgens de statistieken en reacties vanuit mijn omgeving waarbij berichten over speltherapie zijn aangekomen. Social media is een manier om aandacht te trekken, bekendheid te krijgen en informatie te geven. Zelfs multinationals vervangen hun tv reclames door meer activiteiten op social media om het meeste publiek te bereiken (Gotimer, 2012).
Een onderzoeksuitkomst die past binnen een nieuwe mediatechnologie,is dat uit het enquêteonderzoek 3% van de ouders van referenties willen uitgaan bij het uitzoeken van een speltherapeut. Door het hebben van goede referenties of recensies ontvangen bedrijven en ondernemers meer klanten of in het geval van de speltherapeut cliënten. Recensies kun je op je internet site (laten)plaatsen wanneer iemand gebruik heeft gemaakt van jouw dienst. Deze recensies zijn een mooi voorbeeld van een ontwikkeling op het internet waarbij je als ondernemer je bedrijf kan laten groeien. Bij meer goede recensies op je site zullen meer mensen van jouw diensten gebruik willen maken (Gotimer, 2012).
Samenvatting en conclusies
Speltherapie blijkt bij veel ouders bekend te zijn , maar zij lijken niet allemaal te weten wat speltherapie inhoudt. Ouders noemen vele problemen waarvoor ze voor hun eigen kinderen een speltherapeut zouden opzoeken. Geconcludeerd kan worden dat uit enquêteonderzoek blijkt dat de bekendheid van wat speltherapie inhoudt, kan worden verbeterd.
Er wordt gebruik gemaakt van internet om aan informatie te komen en om een speltherapeut op te zoeken. Ouders zoeken ook in hun omgeving, zij hechten waarde aan de ervaringen van anderen.
Via het internet en social media kunnen veel mensen worden bereikt.
De massale keuze voor internet als medium om op zoek te gaan naar een speltherapeut en onderzoek naar de werking van (social) media heeft doen concluderen dat internet als veelgebruikt medium kan worden ingezet om meer mensen te informeren over speltherapie.
Speltherapie is een vorm van therapie die kinderen met psychosociale problemen kan helpen, het is aangetoond dat deze problematiek in aantallen groeit in Nederland en dat vroegtijdige behandeling van deze problemen verergering doet voorkomen. Het zou voor de kinderen die speltherapie kunnen gebruiken een uitkomst bieden wanneer de bekendheid van speltherapie zou groeien. Wanneer speltherapie bekender is onder ouders, zullen ouders mogelijk sneller een therapeut benaderen.
Terugkijkend naar de onderzoeksvragen en doelen:
Met dit artikel heb ik in kaart kunnen brengen hoe het zit met de bekendheid van speltherapie bij ouders. Ik ben er achter gekomen op welke manier ouders geïnformeerd kunnen worden en hoe speltherapie bekender kan worden onder ouders. Het doel om ouders te informeren heb ik in gang gezet door informatie te verschaffen op mijn website en bekendheid te creëren via social media.
Tevens kunnen speltherapeuten met de uitkomsten van dit onderzoek hun voordeel doen, bij het bekender maken van de speltherapie.
Aanbevelingen
Zelfstandige speltherapeuten kunnen zich als bedrijf in de media manifesteren en commerciëler worden. Er zal een groter publiek bereikt worden. Er komt meer kennis over wat speltherapie is en inhoudt, aangezien het overgrote deel van de mensen internet gebruikt om aan hun informatie te komen. De speltherapeut kan door zich als een ‘modern bedrijf’ te gaan gedragen veel ouders bereiken, met als gewenst resultaat dat meer ouders voor hun kinderen op zoek gaan naar een speltherapeut. Een andere overweging voor speltherapeuten zou kunnen zijn om bij afgeronde therapieën te vragen om een (anonieme) referentie. Referenties leveren aandacht en bekendheid op en geven informatie aan de toekomstige gebruiker van speltherapie.
Tot slot beveel ik ouders aan om speltherapie te overwegen wanneer hun kind een storing in de ontwikkeling doormaakt. Zo kan hun kind ervaren dat hij of zij zich op eigen kracht kan ontwikkelen op een manier die voor hem of haar prettig is en wordt verergering van problemen voorkomen.
Literatuurlijst
Nederlandse vereniging van speltherapeuten, (2010), Speltherapie voor kinderen, Amsterdam, Nederland. Geraadpleegd 10 oktober 2015 van www.vumc.nl/afdelingen/patientenfolders-brochures/zoeken-alfabet/s/speltherapie.pdf
Groothoff, E, Jamin, H en de Beer-Hoefnagels E, (2010), Spel in psychotherapie, Assen, Nederland, Koninklijke Van Gurcum.
de Bruin Beneder, R, (1997), Kinder psychotherapie, tweede druk, Bussum, Nederland, Dick Coutinho.
Bergsma, A en van Petersen, K, (1995). Kinderen en psychotherapie, Lisse, Nederland, Swets & Zeitlinger B.V.
Axline, V (1969). Play Therapy, New York, Verenigde Staten, Ballantine Books.
Moustakas, C (1959). Psychotherapy with children: The living relationship, New York, Verenigde Staten, Ballantine books.
Huymans, F en de Haan, J, (2010), Alle kanalen staan open, De digitalisering van mediagebruik, Utrecht, Nederland, Sociaal en cultureel planbureau.
Gitomer, J ,(2012),Het social media boekje, Amsterdam, Nederland, Pearson education Belelux.
Oosterveer, D,(2015), Social Media in Nederland 2015: jongeren haken af van facebook en twitter, geraadpleegd 14 oktober 2015 van www.marketingfacts.nl/berichten/social-media-in-nederland-2015-jongeren-haken-af-op-facebook
Zwaanswijk, M, Verhaak, P en v Dijk, M (2013), Evaluatie van een geïntegreerd eerstelijns zorgaanbod voor kinderen met psychosociale problemen, Utrecht, Nederland, Nivel, Fonds Psyschische gezondheid
Tick,N, T,(2007), Time trends in Dutch childrens metal health, Academisch proefschrift. Rotterdam, Nederland,Erasmus Universiteit.
Verhulst, F, C,(1997), Handleiding voor de CBCL, Afdeling kinder en jeugd psychaitrie, Rotterdam, Nederland, Sophia kinderziekenhuis/Academisch ziekenhuis Rotterdam/Erasmus universiteit Rotterdam.
Hofstra, M, B, Van der Ende, J en Verhulst, F, C, (2002), Child and adolescent problem predict DSM-IV disorders in adulthood, Afdeling kinder en jeugd psychaitrie, Rotterdam, Nederland, Sophia kinderziekenhuis/Academisch ziekenhuis Rotterdam/Erasmus universiteit Rotterdam.
Harland, P, Reijneveld, S,A, Brugman, E, Verloove-Vanhorich, S,P,(2002), Family factors and life events as risk factors for bahavioural and emotional problems with children. Eur child psychiatry. TNO prevention and health, Leiden, Nederland en Academisch ziekenhuis Rotterdam, Nederland.
Te noemen en gebruik gemaakt van: Facebook, Instagram en P!ts Webdesign.